Mijn missie was dus voortijdig volbracht. Mijn tekortkomingen braken me niet op, al was dat dan onvoorzien. Evenmin was voorzien dat mijn kwaliteiten ertoe bijdroegen dat de structurele defecten al snel werden opgespoord. Neemt niet weg dat dit veel anders en goedkoper had gekund. Maar ik vrees dat dit kenmerkend was voor de ad hoc-werkwijze en -consumptie van het Consulententeam. Sint Anna en Sint Joep snoepten driftig uit de subsidieruif, terwijl op andere plekken het geld veel harder nodig was. Waar was en is de coördinatie van de selectie? Waarom werd er niet veel meer gebruikgemaakt van de toen al ontwikkel(en)de expertise, zoals de Methode Heijkoop? Vele situaties zouden niet zijn vastgelopen.
Het lijkt aannemelijk dat er in de zaak-Brandon, relatief gesproken, soortgelijke elementen een rol spelen. Dat hier sprake is (geweest) van de nodige inzet en betrokkenheid, lijdt geen twijfel. Maar dat doet niets af aan de onmenselijke, dus onwenselijke situatie. Men kan en mag dit niet accepteren! Dat wij in Nederland door de bank genomen een redelijk tot goede zorg hebben, is geen verdienste. Het zou een grof schandaal zijn wanneer dit niet zo was met de ruime middelen, welvaart en kennis die we voorhanden hebben. Dat betekent dat elke ongewenste situatie, zoals met Jolanda en Brandon, er een teveel is. En ik vermoed dat er in verpleegtehuizen en instellingen nog veel te veel onmenselijke toestanden heersen. Dat we bijvoorbeeld wettelijk moeten regelen dat incontinente ouderen bijtijds verschoond worden, is al een aanklacht op zich.
Oplossingen? Een eveneens ervaren co-blogger en -criticus gooit dubbele moraalridder Andries Knevel in het strijdperk. Zoals reeds vermeld: mijn observaties en conclusies zijn gebaseerd op persoonlijke ervaringen van enige tijd geleden. Maar nog steeds heb ik contacten en affiniteit met oud-collega’s en met de zorgsector. Dit weblog is daar een getuige van. Dat brengt enerzijds een niet volledig actuele kennis met zich mee, maar verschaft me anderzijds een positie vanwaaruit ik met de nodige distantie en neutraliteit de zaak kan beoordelen. Waarvan akte.
Oplossingsgewijs haal ik maar meteen mijn stokpaard van stal. Men spreekt doorgaans van iemands stokpaardje, maar in mijn geval is het een stevige knol. Ik kan me zeer wel voorstellen dat u, zeker nu, geen zin hebt om deze op zich behartenswaardige, maar zeer uitvoerige uiteenzettingen door te spitten. Daarom zal ik pogen om dit, al samenvattend, onder meer als oplossingsrichting te presenteren.
Want een betere, structurele, intentionele, onvoorwaardelijke samenwerking, een doordachte uitwisseling van kennis, middelen en mankracht, plus een efficiënte coördinatie zijn de onontbeerlijke fundamenten waarop de oplossingsconstructie moet worden gebouwd. Ik besef terdege dat dit niet alleen een gratuite, maar ook moeilijk te realiseren, laat staan af te dwingen voorwaarde is. Maar alles staat of valt nu eenmaal bij de intentie, de motivatie, de bereidheid om het doel, een menswaardige zorg, te bereiken. En samenwerking in alle facetten en geledingen is daarbij zowel de sleutel als de uitkomst.
– Daarnaast is een betere, meer rechtvaardige, maar ook meer doelmatige verdeling van de financiën hoogst noodzakelijk. Er hoeft niet per se geld bij, want er kan mijns inziens stevig worden bezuinigd (beter gezegd, geld worden gewonnen) als gevolg van een veel betere, meer efficiënte samenwerking en gebruikmaking van middelen op allerlei gebieden .
– Opwaardering van het loon voor verpleegkundigen en begeleidkundigen in de zorg en drastisch korten op (loonhoogte van) vele overbodige managers en kaderfunctionarissen.
– Beter opgeleide en betaalde krachten inzetten in complexe (verpleeg)zorg.
– Gerichte, doelmatige toepassing van functiedifferentiatie, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen meer methodisch, planmatig functionerende en meer uitvoerende krachten.
– Verbetering en budgettering van specifieke opleidingen en opleidingseisen.
– Tot reële proporties terugdringen van onnodige/overbodige bureaucratie mbt rapporteren, registreren en protocolleren. En declareren!
– Veel meer aandacht voor en toezicht op inhoud i.p.v. beheersing, organisatie en productie. Toelichting: er wordt veelal volstaan met het kunnen overleggen van zorgplannen en protocollen met het oog op het binnenhalen van ‘bedden’ en budgetten, waarna (het toezien op/bewaken van) de inhoud en de toepassing er vaak niet meer toe doet. Met haar regelgeving en subsidiestructuur dwingt ook de overheid/politiek de zorgsector ertoe c.q. werkt het in de hand dat men zo te werk gaat.
Tot slot een vurig pleidooi voor een veel beter toezicht op en coördinatie van extra-subsidieafhankelijke constructies zoals het CCE, maar ook PGB (Persoonsgebonden Budget). Op het CCE heb ik momenteel niet veel zicht, maar de zaak-Brandon en het kennelijke feit dat er nog vele soorgelijke misstanden heersen, suggereren op z’n minst dat ook hier ‘winst’ te behalen is. Met het PGB heb ik meer (recent) ervaring en daarvan weet ik zeker dat dit veel doelmatiger, dus ook rechtvaardiger kan. Het ontbreekt ten enenmale aan toezicht op en bewaking van zowel de selectieprocedure als de toepassing van het budget. Met als helaas klassiek en repeterend gevolg dat het meeste geld oneigenlijk wordt opgeslokt door de brutalen, waardoor juist degenen die het hard nodig hebben, misgrijpen.
Er borrelen in mij nog veel meer aanbevelingen en praktische uitwerkingen, maar laat ik vooralsnog volstaan met deze, in mijn ogen, onontkoombare uitgangspunten voor het verbeteren van de zorg en het uitbannen van onacceptabele uitwassen. In de hoop dat Brandon op redelijke termijn niet langer meer figuurlijk, maar letterlijk wordt afgetuigd.
Oude en nieuwe primeurs in... 