Er is maar één persoon die dit ‘stelletje veredelde sterren’ van Oranje op hun plaats kan zetten. Althans, dat is de kennelijk wijdverbreide opvatting in Nederland. En zelfs daarbuiten. Zijn er duidelijkheid, overwicht en overtuigingskracht vereist, dan komt men onherroepelijk en onontkoombaar met Van Gaal op de proppen. Oké, ook Dick Advocaat heeft een naam op dat gebied, maar diens bijnaam De Kleine Generaal is niet alleen maar gebaseerd op zijn postuur. Er is in de huidige trainerskaravaan maar één generaal, en dat is Louis van Gaal.
De kans dat Van Gaal voor de derde keer onze bondscoach wordt, is levensgroot, misschien zelfs al een beklonken zaak inmiddels. Naast de door velen als feit gepresenteerde analyse dat er vrijwel niemand anders beschikbaar is, wordt ook de tijdsdruk als argument aangedragen, vanwege de voor de deur staande hervatting van de WK-kwalificatiewedstrijden. Er moet een snelle klus worden geklaard, en laat dat maar aan Louis over. Aldus de evangalisten. Die daar dan nog aan toevoegen dat een buitenlandse trainer teveel inwerk- en gewenningstijd zou vergen. Een twijfelachtig argument als je bedenkt dat voetbaltrainers om de haverklap worden ontslagen en van hun opvolgers wordt verwacht dat ze stante pede resultaten gaan boeken.
Natuurlijk kan een clubcoach dagelijks met zijn groep werken, maar in deze geglobaliseerde voetbalwereld moet een slimme, communicatief vaardige trainer in staat zijn om met een paar groeps/trainingsessies en oefeninterlands de zaak op de rails te krijgen. Daarbij ondersteund door een eveneens goed doordacht samengestelde staf, waaronder bij voorkeur een of meer leden met kennis van de spelersgroep en de (organisatie)cultuur.
De korte-termijnsituatie (WK 2022) hoeft dus geen obstakel te zijn voor een buitenlandse coach, het kan volgens mij prima worden gecombineerd met de lange-termijnconstructie, die in mijn ogen gericht moet zijn op het herkrijgen van een herkenbare eigen voetbalstijl, op basis van de moderne trainingsmethoden, zowel in voetbaltechnisch als in fysiek en mentaal opzicht.
Het zal jullie niet verbazen dat ik geen voorstander (meer) ben van de bondscoach Louis van Gaal. Ik ben sowieso al geruime tijd Van Gaal-moe. Murw gebeukt door én alsmaar allergischer geworden van ’s mans performance. Van diens vermoeiende, pedante, gelijkhebberige, betweterige en vooral geheel van zelfrelativering en zelfkritiek gespeende presentatie en analyses. Van die o zo doorzichtige charmeoffensiefjes. Van die arrogante, hooghartige, intimiderende blik, waarvan ik me voortdurend afvraag hoeveel onzekerheid en twijfel die toch wel niet moet verbergen.
Ik vond het dan ook heel begrijpelijk dat deze spelersgroep niet op hem zat te wachten. Dat de vanwege weer andere oorzaken niet geschikte Frank de Boer er niets van heeft gebakken, is voorwaar nog geen reden om voetstoots aan te nemen – laat staan als bewijs te zien – dat Van Gaal er wel iets van had gebrouwen.
Naast mijn persoonlijke aversie tegen een type bondscoach als Van Gaal, zijn er volgens mij ook voldoende meer zakelijke en objectieve redenen om voor een andersoortige bondscoach te kiezen. De tegenwerpingen dat Van Gaal zich ook heeft ontwikkeld en vernieuwd ten spijt – hij blijft in mijn ogen een oldskool-trainer, een exponent van de oude garde. Het type trainer dat autoriteit, soevereiniteit en ongenaakbaarheid wil uitstralen. Dat per definitie de vijand is van de pers (tenzij het doel een ander middel heiligt), met een communicatie en presentatie in het verlengde daarvan.
De absolute leeftijd van iemand hoeft daarbij overigens niet per se leidend te zijn. Een zestigplusser kan wel degelijk een vernieuwende trainersstijl bezitten, terwijl een veertigplusser hopeloos ouderwets kan zijn.
Volgens mij raken de oldskool-voetbaltrainers uit de gratie, hoezeer ze onderling ook verschillen, bij diverse clubs en landen nog actief zijn en nog steeds (incidentele) successen boeken. Vooral bij nationale selecties heb je iemand nodig die zowel tactisch, psychologisch als communicatief onderlegd en vaardig is. En zeker deze Oranjeselectie is wat dat betreft gebaat bij een frisse, neutrale, onafhankelijke aanpak; bij een buitenlandse trainer dus. Eentje die zijn eigen visie en filosofie soepel kan combineren met de Nederlandse voetbalschool en -cultuur. En dus niet iemand als Van Gaal, die in het buitenland de (voetbal)cultuur van land of club naar zijn hand wil(de) zetten.
Eentje die op niet-polariserende, dus meer harmonieuze wijze met de pers omgaat. Eentje met een natuurlijk overwicht, die oog heeft voor de groepsdynamiek en de grotere ego’s tot acceptabel sociaal gedrag en meer oog voor het teambelang kan bewegen. Eentje met een vriendelijke, toegankelijke aanpak van en omgang met de spelersgroep. Eentje die ervoor zorgt dat ze voor hem (of haar?) door het vuur gaan vanwege zijn persoonlijkheid en niet omdat ze om een of andere reden bang voor hem zijn. Eentje dus die de juiste snaren weet te raken.
Ik besef dat ik hier de schier perfecte ideale trainer heb neergezet en dat deze niet bestaat. Maar iemand die dit ideaalbeeld enigszins benadert, moet toch ergens te vinden zijn? Of beter: we zouden we toch tijd en moeite moeten investeren om zo iemand op te sporen?
Wijk nou onderhand eens een keer af van het bekende stramien, van de gebaande paden, van de automatische reflex. Durf een nieuwe weg in te slaan en en een andere koers te bepalen. En trek je vooral niets aan van het gefleem met en de roep om Van Gaal van de al evenzeer gevestigde orde in de voetbaljournalistiek. Die vinden het heerlijk om door Louis gekastijd te worden, smullen bij voorbaat alweer van zijn egomane paljas-persconferenties en zijn verzekerd van stof om over te schrijven dan wel oeverloos over te ouwehoeren in al die (zin)loze praatprogramma’s. Of dat nu wel of niet in het belang is van het Nederlandse voetbal, zal hen verder worst wezen.
Kom dan eens met namen, hoor ik jullie al zeggen. Maar dat doe ik expres niet, omdat het dan alweer alleen maar zal gaan over die namen. Mij gaat het vooral om het principe en om de noodzakelijke andere richting die moet worden ingeslagen. Maar om een indicatie te geven van wie in dit profiel zou passen, wil ik één naam wel noemen: Kasper Hjulmand, de huidige bondscoach van Denemarken.
Oude en nieuwe primeurs in... 